Барҙым теге йорт янына, шунан тағы, тағы… Күстәнәстәремде, уйынсыҡтар тотоп вахтанан һуң унда йүгереүем ғәҙәткә әүерелде. Фәрүзә менән аралашыуым, йәнемә дауа күңелемә йыуаныс ине. Бер көн беҙҙең янға тәрбиәсе ҡыҙ килде:
– Һеҙҙе приюттың мөдире саҡырта.
Ҡырыҫ йөҙлө йәш ҡатын сәләмемде алғандан һуң күҙлеге өҫтөнән асыулы ҡараны:
– Миңә һеҙҙең хаҡта әйттеләр. Һеҙ кем?
Исем-фамилиямды, эшләгән урынымды әйттем.
– Документтарығыҙ?
– Ял иткәндә нимәгә ул документ? Миңә ышанмайһығыҙмы?
– Ышанмайым. Бөгөнгө заманда иң тәүҙә ҡағыҙ, шунан башҡаһы. Паспортығыҙҙы күрһәтһәгеҙ һөйләшергә булыр ине, хәҙер урынһыҙ һәм файҙаһыҙ. Киҫәтәм, бында беҙҙең балаларға яттарҙың яҡынлауы ҡәтғи тыйыла.
Тоҡанып киттем:
– Ҡағыҙ йәндәр! Кешегә түгел хәҙер, ҡағыҙға ышаналар! Әгәр ҡала буйлап йөрөйөм, кем менәндер аралашам икән, ул минең шәхси эшем!
– Рәхим итегеҙ, аралашығыҙ, һеҙҙе бер кем дә тыймай, тик бынан һуң беҙҙең балаларға яҡынлайһы булмағыҙ!
– Насар уйҙан түгел дә, күстәнәстәр, уйынсыҡтар алып киләм.
– Уларға бөтә нимә лә етә.
– Балаларға өлкәндәр йылыһы етмәй, - тип ҡырт киҫтем.
– Бына быныһын дөрөҫ әйттегеҙ. - Мөдир йомшағандай итте. - Фәйрүзәнең әсәһе юҡ, атаһы тере, тик ҡайҙалығы билдәһеҙ. Ошонан аҙаҡ ир-аттарға ышан инде. Ул уны көтә.
– Әгәр килеп йөрөргә рөхсәт итһәгеҙ икән бында бер ниндәй ҙә хилафлыҡ күрмәйем.
– Ярамай, баланы ниңә ерле-юҡҡа ымһындырырға.
– Һеҙ хаҡлы, тик Фәйрүзә килеремде ҡапҡа ауыҙына килеп көтөп кенә тора бит.
– Ул хисле бала, һеҙгә эҫенмәҫ элек килеүегеҙҙе туҡтатығыҙ, мыжыр-мыжыр ҙа онотор. - Мөдир һөйләшеүҙең бөткәнен белдереп сәғәтенә ҡараны. – Аңлаш-тыҡ, килештек тип иҫәпләйек.
– Килмәҫмен башҡаса… Шулай ҙа телефон номерымды ҡалдырам. - Һүрелеп, өмөтһөҙләнеп әйттем.
– Кәрәгерме икән?.. Хушығыҙ.
Аҙна самаһы таныш тарафҡа һуғылманым. Эс яна, әммә түҙергә кәрәк, ыс-ынлап та нимәгә тормошҡа ашмаҫ хыялға ымһынырға.
Бер көн, телефон шылтыраны. Теге мөдирҙең тауышы:
– Килегеҙ, Фәйрүзәнең йоҡоһо йоҡо түгел, ашауҙан яҙҙы, сирләп китмәһен, тип борсолабыҙ.
Эштән сығыу менән киттем приютҡа. Барһам ҡапҡаға һөйәлеп Фәйрүзә тора. Мине күреү менән иламһырап муйыныма килеп һарылды:
– Атай, нишләп килмәйһең ул, ә мин һине көтәм, көтәм…
– Эш күп булды, ҡыҙым, инде көн һайын килермен, йәме…
Дәртләнеп Фәйрүзәне ҡыҙлыҡҡа алыу өсөн документтар юлларға тотондом. Биреүҙәре икеле, беҙҙең айырым йәшәүебеҙҙе белһәләр баш тартасаҡтар.
Икәүләп тынып ҡалдыҡ. Берауыҡтан ул телгә килде:
– Ярай, һеҙҙе, эш кешеһен тотҡарланым, ғәфү итегеҙ. - Тайфур тороп китергә йыйынды ла һораулы төбәлде. – Айҙар ағай, һиңә үтенесем бар ине…
– Әйтегеҙ.
– Көн аша булһа ла Йыһаниәнең хәлен белә алмаҫһығыҙ микән? Инеп тороу кәрәкмәй, өйҙә ут яныуын күрәһегеҙ ҙә миңә шылтыратаһығыҙ. Ике көн аша дежурствоға йөрөй, шуны ла иҫәпкә алһағыҙ… Йыһаниәнең йөрәге шәптән түгел, ауырып китеүе бар, уны мин ҡайғыртаһам, кем ҡайғырта. Үҙем дә бара алам да ул, йә күрше-күлән күреп ҡалыр, өйһөҙ, берәҙәк эт ише ҡапҡа төбөн һаҡлауы оят. Былай ҙа таныш-белештәргә бер нисә тапҡыр тап булдым…
– Ярай һуң…
Минең өсөн мәшәҡәт эш түгел ине ул, эңер төшһә тәҙрә янына барам да Тайфурҙың йортонда ут күрһәм телефондан шылтыратам. Ошондай сәйер бәйләнеш тағы күпме дауам итер ине икән, белмәйем, бер көн кис теге таныш уттың ҡабыныуын көтөп ала алмағас кейенеп шул яҡҡа йүнәлдем. Тәҙрәләр ҡараңғы. Ары ни ҡылырға белмәй ултырғысҡа сүгеп көтә башланым, бөгөн бит Йыһаниәнең дежурствоһы түгел, ҡайҙа йөрөй икән бығаса? Әллә өйҙә булып та ауырып киттеме? Яттарҙың яҙмышына ҡыҫылып, хәҙер килеп кеше ҡатынын хәстәрләп йөрө инде, бисә белһә ни тейер? Апаруҡ ваҡыт үтте. Тайфурға хәбәр итергә кәрәк, башҡаса сара ҡалманы.
– Кем унда? - Яҡынлаусы шөбһәләнеп һораны.
Йыһаниәне таныным.
– Иҫәнмеһегеҙ, был мин, Тайфурҙың танышы, хәтерләйһегеҙҙер, гел осрашҡанда сәләмләшәбеҙ.
– Ә-ә-ә, һаумыһығыҙ… Һеҙ нишләп бында?
– Саф һауа һулап йөрөнөм дә инеп хәлегеҙҙе белмәк иттем, тороп тор, мәйтәм, Тайфурҙар нисек йәшәп яталар икән!
– Ул өйҙә юҡ шул, командировкала…
– Ярай улайһа, хушығыҙ. - Китергә йыйынып ҡалҡҡайным ғына, кеҫә телефоным шылтыраны.
– Айҙар ағай, һеҙ ҡайҙа, нишләп бығаса шылтыратмайһығыҙ? - Тайфурҙың тауышы киске тынлыҡта ап-асыҡ ишетелә.
– Мин… урамда, артыҡ шаулама әле, тауышың таш яра!
– Ниңә тыяһығыҙ?! - Тайфур ғәҙәтенсә этеп алып бара. - Беҙҙең өйҙә ут янамы?
– Әлегә юҡ, хәҙер яныр…
– Нисек яныр? Янамы-юҡмы? Йыһаниә нисек?
– Һәйбәт, ярай, хуш, һуңғараҡ шылтыратырмын. - Телефонды кеҫәмә йәшерҙем.
– Аңлашылды… - Йыһаниә ҡапҡаны асты. - Үтегеҙ!
Утты ҡабыҙғас залға саҡырҙы:
– Хәҙер сәй ҡуям.
– Рәхмәт, яңыраҡ ҡына өҫтәл артынан торҙом.
Хужабикә ныҡышманы, йәнәшәмә, ҡәнәфигә һеңеп ултырҙы ла аяҡтарын өҫкә тартып ҡулдары менән яурынбаштарын ҡосаҡланы:
– Һыуыҡ, өшөтә…
– Ҡара көҙгә өйрәнә һалып булмай шул, ни тиһәң дә ҡыш яҡынлаша, көндөҙ беленмәһә лә кистәрен һалҡын.
– Йәшермәйем, Тайфур киткәс өйҙән ҡот ҡасты. Ә һеҙ уның йомошсоһомо?
– Шулайыраҡ.
– Күпме дауам итер икән был уйын?
– Йыһаниә, мин барыһын да беләм. Бәлки…
– Ғәфү итергәме? Хыянат ғәфү ителәме?
– Тормош тигәнең ҡатмарлы, быны өлкән булараҡ һеҙгә ҡарағанда яҡшыраҡ беләм, аңлайым.
– Тимәк кисерергә?
– Уныһын үҙегеҙ ҡарағыҙ, мин һеҙгә хөкөмдар түгел. Тайфур ятаҡта йәшәй, һеҙ бында яңғыҙығыҙ ҡаңғыраһығыҙ, ары былай дауам итмәҫе билдәле.
Был юлы Йыһаниә яуап ҡайтарманы, һенағастай ҡатып ултыра бирҙе. Уның күҙҙәре киң асылып киткәндәр, ағартҡансы аҫҡы иренен тешләгән. Ул көслө, икеләнеүле тойғо кисерә ине шикелле, һаҡһыҙ һүҙ ысҡындырһам һытылырға әҙер.
Аҙыраҡтан сығырға йыйынып урынымдан ҡалҡтым:
– Донъя йәме - иң әүәл бала ул, Йыһаниә… Әгәр Тайфур ҡайтһа яңғыҙы ғына ҡайтмаҫ, приюттан бәләкәс бер ҡыҙ баланы эйәртер, әгәр һеҙ ҡаршы булмаһағыҙ, ҡабул итһәгеҙ әлбиттә.
Ишек төбөнә килгәс Йыһаниәнең өҙәләнеп, сабырлығын юйып ҡысҡырыуы ишетелде:
– Айҙар… ағай, Тайфур ҡыҙ бала алып ҡайта, тинегеҙме? Беҙҙең өйөбөҙгә бала инәсәкме? Йә Хоҙай, беҙҙең дә берҙән-беребеҙ буласаҡмы?.. Нимә тип кенә яуап бирәйем икән?.. Белмәйем, быуыным бушаны, зиһенем таралып бара. - Ул ике сикәһен ҡуш услап йәш аралаш ҡараны. - Әллә нишләп йылмайғым килеп киттесе. Иртәрәк икәнен дә беләм, барыбер ҡыуанғым, көлгөм, йылмайғым килә, минең… беҙҙең дә осмот ҡына бәхеткә хаҡыбыҙ барҙыр!..
Ҡыш башы. Миҙгелдең моңһоу бөләңгертлектән арынып ныҡҡа таянып сафлыҡҡа сумған мәле. Күпмәһенең тышына аҡ юрғанын бөркәнгән бар тәбиғәт, тирә-яҡ рәхәтләнеп йылы, ҡалын түшәгендә иҙерәй. Офоҡ уратаһын шыйыҡ, үтә күренмәле шекәрә болот ҡаплаған. Күк көмбәҙенең ҡап уртаһындағы түңәрәк асыҡлыҡтан тирмән мөкөһөнән һирпелгән он кеүек ер өҫтөнә ҡар һибәләй. Подъезд ишегенән сыҡтым да һалҡынса һауаны күкрәк тултырып һулап аҙға ғына ян-яғыма ҡараш ташланым. Илаһи гүзәллектән күҙҙәрем ҡамашты, күңелемде ошо ҡабатланмаҫ балҡыш гөлтләтеп ҡабыҙып ебәрҙе. Туҡта, анау етәкләшеп барған өсәүҙең һыны бик тә таныш та баһа. Сырамыттым. Ҡунаҡбаевтар. Ҡыҙ бала тәтелдәп ниҙер һөйләй, эйелеп, йомшаҡ ҡарҙы услап алып һауаға һибә лә биттәренә бөркөлгән һалҡындан ҡытығы килеп шарҡылдап көлә, уға бала ҡыуанысынан ирәмһегән ата-әсә ҡушыла. Шат тауыштар шырпы ҡабылай тигеҙ рәттәргә теҙелгән таш йорттарға бәрелә лә паклыҡҡа сорналып, сихри биҙәктәргә әүерелеп юл ҡырлатып ойоған ағастар иңенә ҡуна, ҡунып ҡына ҡалмай уларға һанһыҙ йымылдыҡ осҡондар өҫтәй. Бына уларға ауырлы ҡатын осраны. Уның башындағы шәшке кәпәсе, ҡабарынҡы яғаһы ла һанһыҙ ынйыларҙан емелдәй, йәш, һылыу, бер аҙ тутлана төшкән йөҙө ҡыҙарған. Ҡатын яҙа баҫып абыныуҙан ҡурҡып һаҡ, ипле аҙымлай, әле тыумаған сабыйын ҡурсыуылыр. Тайфур бер аҙға ғына туҡталып, моңһоу төбәлеп уның яғына ҡайырылды. Ҡатын уны абайламаны, әллә күрһә лә күрмәнеме, белмәйем, башын ғорур сөйөп, бер кемгә иғтибар итмәй атлауын белде. Йөклө ҡатын асылырға тумалаған сәскә менән бер шул, уның күңеле ерҙә түгел йондоҙло күктә. Атаһының аңшая биреп тороуы ҡыҙыйға оҡшаманы, йүгереп килеп етәкләп алды ла ирендәрен турһайтып, үпкәләп һөйләнеп уны алға тартты: «Атай, беҙгә генә ҡара, беҙҙе яратмайһыңмы әллә?» «Яратам, яратам ҡыҙым…»
– Ни тиклем матурҙар, бәхетлеләр… - Йәнәшәмә баҫҡан ҡарсыҡ шулай тине.
– Ә? Нимә тинегеҙ? - Был һүҙҙәрҙең кемгә тәғәйенләнгәнен айыра алмай ҡабатлап һораным.
– Көн матур тим, балам. Ана бит, ҡышты әйтәм, ҡарын да көрәп яуҙырып ҡуйҙы, хәҙер холҡон күрһәтергә самалап буранын ҡуҙғыта.
Тәбиғәттең кәйефе күҙ асып йомғансы үҙгәрә шул. Бейектән, бик бейектән ябалаҡлап елгәрелгән ҡар талғын өйрөлөп «әйлән-бәйлән» көйөнә бейей ҙә башлаған. Теге өсәү йәйәүле буранға эйәреп китте, ауырлы ҡатын йөҙөн елгә ҡуйып уға ҡаршы атланы.