Бөтә яңылыҡтар
Әҙәби мѳхит
23 Октябрь 2018, 07:30

Матурлыҡтың ҡоломон

Талантлы шағир, оҫта драматург Салауат Нәзир улы Әбүзәровҡа Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы тапшырылды. Ҡәләмдәшебеҙҙе ҡотлап, һеҙгә уның бер шәлкем шиғырҙарын тәҡдим итәбеҙ.Һиңә!Донъяла юҡ һиңә тиңдәр, Бөтә кеше һине һөйә. Батшалар ҙа, башҡалар ҙа Һиңә генә башын эйә! Һин булғанда—донъя йәмле, Һин киттеңме—ҡайғы баҫа. Ҡайҙа барма, гел һин кәрәк,—Йәшәп булмай һинән башҡа!

Талантлы шағир, оҫта драматург Салауат Нәзир улы Әбүзәровҡа Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы тапшырылды. Ҡәләмдәшебеҙҙе ҡотлап, һеҙгә уның бер шәлкем шиғырҙарын тәҡдим итәбеҙ.
Һиңә!
Донъяла юҡ һиңә тиңдәр,
Бөтә кеше һине һөйә.
Батшалар ҙа, башҡалар ҙа
Һиңә генә башын эйә!
Һин булғанда—донъя йәмле,
Һин киттеңме—ҡайғы баҫа.
Ҡайҙа барма, гел һин кәрәк,—
Йәшәп булмай һинән башҡа!
Һинең өсөн талашалар,
Һуғышалар һинең өсөн.
Тау-таштарҙы аҡтарттыра
Һиндә булған сихри көсөң!
Нисек булыр ине икән
Тормош әгәр һинһеҙ аҡһа?!
Һине Аллаһ яралтҡанмы,
Әллә Иблис микән, Аҡса?!.
Көҙ
Биҙәнә лә төҙәнә көҙ,—
Күҙ теймәһен йөҙөнә.
Күк-көҙгөгә ҡарап тора,
Һоҡланып үҙ-үҙенә.
«Fаләм һылыуы» тажылай
Ҡояш биҙәй толомон.
(Был ҡартлас шашҡан, тимәгеҙ,—
Матурлыҡтың ҡоломон).
Тик һағыш сорнай йәнемде,
Йөрәкте ала өтөп:
Матурланып, һуңғы юлға
Китә көҙ, ғашиҡ итеп...
Минең телем
Таш быуаттан килә минең телем,
Мәмерйәлә тыуған тәүге өнө.
Һөңгө сыңы ишетелә унда,
Һеңеп ҡалған уға ут төтөнө.
Яңғыраған ул йыртҡыс аулағанда,
Йәйәләрҙән осҡан уҡ булып.
Тиртеп сыҡҡан бейә елененән,
Сәскәләрҙән тамған һут булып.
Ҡылыс булып ҡындан һурылған ул
Яу килгәндә тыуған еремә.
Ул ағылған ҡурай моңо булып,
Күтәрелеп Урал үренә.
Үртәгәндәр уны һәм аҫҡандар...
Меңәрләгән ауыл көлөнән
Ул терелеп ҡабат атылып сыҡҡан
Бишектәге сабый теленән.
Ата-бабаларҙың аманаты,
Тере рухы—башҡорт теле ул.
Халҡыбыҙҙың аҫыл хазинаһы,
Милләтемдең изге түле ул!
Туған тел
Ниндәй көнгә ҡалдыҡ: туған телде
Өйрәнәбеҙ ғаризалар яҙып.
Был бит ерләү бөгөн Әсә телен,
Үҙ ҡулыбыҙ менән ҡәбер ҡаҙып.
Был—милләтте юҡ итеүҙең башы,
Был—юғалтыу тыуған илеңде!
Тимәк, бөгөн килер быуындарҙың
Муйынына элмәк эленде!
Телһеҙ Герасимдай булһаҡ әгәр
Балабыҙ ҙа булыр бер «Му-му».
Ете яттар телде быуа алмай,
Үҙебеҙ батырабыҙ беҙ уны!
Ниндәйҙер бер Иван ҡулындамы
Туған телебеҙҙең ғүмере?!
Батшаларға баш эймәгән башҡорт
Ошо яҙмышына күнерме?!.
БОМЖ
(Без Определённого Места Жительства)
Ҡайҙа барырға белмәй ул,
Йөрөй һалҡында өшөп.
Нисәнсе тәҙрә сиртәлер,
Ҡағалыр нисә ишек...
Бер кемдә юҡ уның ҡайғы,
Һәр бер ишектә—келә.
Индермәҫтәрен белә ул,
Тик тағы... Тағы килә.
Бөгөн дә ул урап сыҡты,
Иртән дә йөрөп сығыр...
Өмөтләнеп китеп бара
Урамдан БОМЖ-Шиғыр.
Шағирлыҡ
Шағирлыҡ—ул йөрәк телеп,
Ямау кеше яраларын.
Шағирлыҡ—ул тоташтырыу
Ер менән Күк араларын.
Шағирлыҡ—ул Туҡай, Бабич,
Шағирлыҡ—ул Рәми, Түләк...
Шағирлыҡ—ул бүләк түгел,
Алына ул ғүмер түләп!
Шағирлыҡ—ул бәхет түгел,
Шағирлыҡ ул—ҡорбан булыу!
Һыуға сарсап шиңгән гөлдәй,
Моңға сарсап, йырҙан һулыу!..
Ҡәҙерле кеше
Минән ҡәҙерле кеше юҡ,
Китерлек иҫең!
Күпме халыҡ башын вата
Тик минең өсөн (!).
Ҡайҙан беләләр хәлемде—
Ултыр ҙа ила...
Һәр бер әйткән һүҙҙәренән
Күңелем тула.
Иҫәпләйҙәр эш хаҡымды:
«Әҙ!»—тип көйәләр.
Хатта талашып китәләр,
Өҫтәл төйәләр...
Тыңлай-тыңлай, үҙ-үҙемде
Ҡуям йәлләп тә:
Мин йәшәргә тейеш икән
Күптән йәннәттә!
Төшөмдә түгел был хәлдәр,
Бара өнөмдә.
Иң ҡәҙерле кешемен мин
Һайлау көнөндә...